Тартуфите стануваат сѐ побарани низ целиот свет, а секако и во Македонија, а со оглед на тоа што копањето тартуфи бара многу време и дресирање кучиња, Иван Вангелов од Богданци започна со плантажно одгледување на тартуфи и производство на микоризирани садници.
„Светскиот деликатес и афродизијак, печурката тартуф, се добива со процес на микоризација, односно заразување на дрвцата со мицелија, на кои потоа се создаваат тартуфи“, вели Иван, еден од ретките стручњаци кој се занимава со ваква методологија во Македонија.
Цената на тартуфите зависи од нивниот вид, сезоната во која се собираат и кај нас достигнува од 100 до 300 евра за црн тартуф, односно 1.500 до 3.000 евра за бел тартуф. Надвор од границите на државата овие бројки се повисоки. Иван произведува заразени дрвја, даб и лешник, на кои се раѓаат црно-бели тартуфи. Црните се користат во храната, додека белите се едни од најскапите во светот. Вангелов користи таканаречен тилонски метод на микоризал, со исклучиво македонска генетика. Со други зборови, самите дабови дрвја се од македонското подрачје, како и семето. Цената на едно расадче се движи од 10 до 12 евра, во зависност од видот на габата.
„Македонија има одлична плодна почва и клима за создавање на сите видови на комерцијални тартуфи“, вели Вангелов.
Тартуфите имаат огромно гастрономско влијание користејќи се како додаток и засилувач на вкусот на скоро сите видови јадења, предјадења, салати, десерти. Содржат голема количина на високо квалитетни протеини и сите неопходни аминокиселини, минерални соли, високо ниво на калциум, магнезиум, содиум, железо, цинк, како и витамини Б1, Б2, Б3, Б12 и Д.
КАРАКТЕРИСТИКИ НА ПОЧВИТЕ ПОВОЛНИ ЗА ОДГЛЕДУВАЊЕ ТАРТУФИ И ПЕЧУРКИ
Соодветноста на почвата (физички и хемиски квалитет) за одгледување тартуф и печурки е основен фактор за успехот на тартуфот.
ПОВОЛНИ ПОЧВИ ЗА РАЗЛИЧНИТЕ ВИДОВИ ТАРТУФИ:
Црн тартуф (Tuber melanosporum):
Потребна е варовна земја, богата со калциум и со алкална реакција. Оптималната pH вредност е помеѓу 7,5 и 8,5 со најмалку 8% вкупен варовник. Поволните почви се генерално плитки, од 15 до 40 см, на испукани карпи, со грутка или песочна структура, тие треба да бидат добро избалансирани во минерални елементи и органски материи: односот јаглерод / азот (C / N) мора да биде близу до 10. Избегнувајте компактни почви со премногу глинена текстура: 40 – 45% е граница.
Бургундски тартуфи (Tuber uncinatum) и бели летни тартуфи (Tuber aestivum)
Тие бараат варовничка основа: pH од 7 до 8 Содржината на органска материја мора да биде избалансирана. C / N (јаглерод / азот) може да достигне 20, содржината на глина може да биде поголема отколку за Tuber melanosporum, до 60%.
ГЕОГРАФСКАТА ЛОКАЦИЈА
Географската локација, климата и соодветноста на почвата за одгледување на тартуф (физички и хемиски квалитет) се основни фактори за успех на плантажата со тартуфи.
Клима
Мора да има доволно, но не и прекумерно менување на сезоните, каде што врнежите, температурата имаат добра дистрибуција.
Топографија
Тартуфот напредува на висорамнините и нежните падини. Избегнувајте плитки, долини и дупки на потопувања, кои многу често се подложени на пролетни мразови и големи акумулации на вода од истекувањето.
Овие акумулации на вода можат да бидат штетни за развојот на тартуфот.
Идеалната ориентација за корист ќе биде југ, југ-исток, југ-запад, бидејќи сончевото сонце мора да биде максимално за Tuber melanosporum. Од друга страна, за Tuber uncinatum, ориентацијата е од мала важност.
ЗОШТО Е ВАЖНО ДА СЕ НАПРАВИ ИСПИТУВАЊЕ НА ПОЧВАТА?
За правилно да изберете тип на тартуф и вид на матично растение, треба да направите анализа на почвата. Анализата на почвата ни открива дали почвата е погодна за одгледување тартуф и како да се модифицира со агротехнички мерки за да се обезбедат оптимални услови за раст и развој на тартуфи. Анализата на почвата ја одредува текстурата, односно односот на честички од песок, прав и глина и киселост, односно pH на почвата. Текстурата на почвата може да се промени со додавање на песок, а киселоста на почвата може да се смени со додавање на мелен варовник или доломит. Ако анализата покаже дека почвата е набиена и дека коренот ќе биде тешко да се напредува, ќе препорачаме механичко обработување.
Овие уникатни микоризирани – „заразени“ садници даб и лешник можете да ги набавите директно од Иван по цена од 600-750 ден, а едукацијата е составен дел од приказната.
